Szef Tobą manipuluje? Oto 5 sposobów, jak sobie z tym radzić.

Każdy na swojej drodze spotyka osoby, w których towarzystwie czuje się niekomfortowo, niezręcznie lub po prostu źle. Najłatwiej jest unikać z nimi kontaktu, ale co jeśli taką osobą jest twój szef? - sytuacja się komplikuje. Jeśli nie zrozumiesz sposobu działania osób manipulujących i nie nauczysz się dobrze bronić własnych granic, pogubisz się próbując zadowolić manipulatora. Skorzystaj z naszych rad, a utrzymasz zdrowie psychiczne, przetrwasz z trudnym przełożonym, a praca stanie się przyjemniejsza.

Skąd masz wiedzieć, że twój szef jest zawodowym manipulatorem? Jeśli wytyka najdrobniejsze błędy często odnosząc się do przeszłości, jeśli wywołuje u ciebie poczucie winy, a każdą okazaną słabość wykorzystuje przeciwko tobie, jeśli namawia cię do poświęceń na rzecz jego interesów – to z pewnością masz do czynienia z wprawnym manipulatorem. Pamiętaj - nie możesz zmienić innych ludzi, ale możesz rozwinąć umiejętności, które pomogą ci nie ulegać manipulacji. Oto one:

1. Poznaj swoje prawa i egzekwuj je

Możesz zacząć od przypomnienia sobie jakie są podstawowe prawa człowieka. Masz prawo m. in. do bycia traktowanym z szacunkiem, prawo do szczęścia i dobrego życia. Obejmuje to także ochronę przed uszczerbkiem na zdrowiu psychicznym, umysłowym czy emocjonalnym. Niektóre osoby manipulujące mogą naruszać twoje prawa tak, abyś robił to czego oczekują. Szef-manipulator kontroluje swoich pracowników i na bieżąco śledzi postępy prac, używając ścisłych procedur. Dokładnie wie, który z pracowników wyszedł na lunch i ile czasu trwała ta nieobecność, kto przeglądał w pracy facebooka. Dba o precyzyjny podział zadań i kompetencji, nie pozwalając na jakiekolwiek modyfikacje tego porządku bez jego wiedzy. To szef, który motywuje pracowników, używając „kija i marchewki". Obiecuje nagrodę za realizację polecenia i straszy karą za jego niewykonanie: "Musisz zrobić to co ci każę, bo jestem twoim szefem"; "Jeżeli nie rozumiesz, że to jest najlepsze rozwiązanie, to znaczy, że w ogóle się na tym nie znasz i nie powinnaś tu pracować." Pamiętaj – chodząc do pracy nie powinieneś być straszony degradacją czy utratą pracy. Masz prawo postawić granice, dzięki którym będziesz mógł cieszyć się szczęśliwym i zdrowym życiem.

2. Utrzymuj dystans

Trudno będzie ci zastosować się do tej rady, jeśli pracujesz pod bezpośrednim kierownictwem manipulującego przełożonego. Jeśli tylko jest to możliwe, obserwuj jak twój szef traktuje inne osoby. Jeśli zauważysz, że przybiera inną osobowość w stosunku do jednej osoby, a inną do drugiej, utrzymaj dystans za wszelką cenę. Szef-manipulator nie wchodzi w bliskie relacje z pracownikami, z wyjątkiem sytuacji, w której postanawia kogoś faworyzować „w nagrodę” za lojalność. Utrzymanie dystansu uniemożliwi mu poznanie Twoich słabych stron i pozyskanie informacji, które może później wykorzystać. Rób to, co robisz jak najlepiej, dotrzymuj terminów, bądź punktualny, rzeczowy i serdeczny – ale na dystans.

3. Wyznaczaj granice

Twój szef-manipulant może być typem tyrana. Takie osoby łatwiej manipulują pracownikami, którzy są ulegli i mili. Wyznaczając wyraźne granice, w których twój komfort emocjonalny będzie zapewniony – nie poddasz się manipulacji. Poznaj techniki, których używa manipulator i naucz się je rozpoznawać. Na przykład, jeśli twój przełożony próbuje zatrzymać cię do późna w piątkowy wieczór, może wzbudzać w tobie poczucie winy: "Jeśli ktoś się podejmuje wykonania zadania musi to zrobić do końca". Może odnieść się do twojego ego, "Potrzebuję tego na wczoraj, proszę odłóż to, co teraz robisz. Wiesz, że tylko na ciebie mogę liczyć”, a może będzie cię tyranizować „Rozumiesz chyba, że jeśli to nie będzie zrobione, to odbije się na twoich wynikach.” Pamiętaj - zgoda na ustępstwa pozwala na stawianie coraz większych wymagań i przyzwyczajanie do funkcjonowania stałej transakcji coś-za-coś. "Przyjdź do pracy w sobotę i przygotuj prezentację, dam ci wolny dzień w tygodniu chyba, że coś się wydarzy..." Jeśli wydarzy się to raz, możesz zostać i pomóc. Jeśli będzie zdarzać się to rutynowo, ustalenie jasnych granic na pewno pomoże. Przećwicz kilka technik asertywnego odmawiania i wyrażania własnego zdania: „Przykro mi, ale nie mogę tego wieczoru zostać po pracy”. Mów pewnie i uprzejmie nie udzielając wyjaśnień.

4. Zadawaj dociekliwe pytania

Jeśli twój szef używa emocjonalnego szantażu - obróć to przeciwko niemu. Zadaj kilka pytań które wybiją go z rytmu: „Czy wydaje ci się to właściwe?”, „Zastanówmy się przez chwilę i powiedz mi szczerze, czy ta propozycja wydaje ci się fair?". Przełożony posiadający pewien stopień samoświadomości może zauważyć, że zachował się niewłaściwie i wycofa swoją prośbę. Jeśli nie, masz prawo stanowczo i grzecznie powiedzieć „nie.” Jeśli nie lubisz sytuacji konfrontacyjnych i obawiasz się, że manipulator cię „przegada”, spróbuj innej techniki. Graj na zwłokę, odpowiadając co i raz: „zastanowię się nad tym”, „jutro dam ci odpowiedź”, „dobrze, przemyślę”. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że po kilku próbach manipulator uzna cię za jednostkę nieprzydatną do realizacji swoich celów. Jeśli osoba stosująca wobec ciebie techniki psychologicznej manipulacji nie potrafi przyjąć odmowy wykonania zadania wykraczającego poza twoje obowiązki, musisz zagrozić konsekwencjami – np. zwróceniem się do jego przełożonego z oficjalną skargą, lub rozmową z dyrektorem personalnym. Być może nie będzie to łatwe, ale taka konfrontacja to dobry trening umiejętności interpersonalnych i zaznaczenia swoich granic. Jeśli raz nie dasz się zmanipulować, prawdopodobnie obronisz się jeszcze skuteczniej i łatwiej przy kolejnej próbie.

5. Nigdy nie obwiniaj siebie

Nigdy się nie obwiniaj za niewłaściwe zachowanie innych ludzi. Osoby, które próbują manipulować, często sprawiają, że ich ofiary czują się winne. W taki właśnie sposób uzyskują to, co zaplanowały. Manipulujący szefowie nie są prawdziwymi liderami, którzy mogą poprowadzić swój zespół i wziąć za niego odpowiedzialność. Mogą jednak być promowani przez swoich przełożonych, ze względu na swoją efektywność. Problem w tym, że manipulacja jest efektywna, ale na krótką metę. Ten kto manipuluje finalnie zawsze zostaje sam. Pamiętaj o tym, gdy przyjdzie ci się zmierzyć z problemem.

Przeczytaj też:

8 inspiracji, dzięki którym poradzisz sobie ze stresem w pracy >>

27 cytatów, które pomogą Ci osiągnąć sukces >>

5 strategii, jak wyjść cało z trudnych spotkań biznesowych >>